12 Οκτ 2009

Ραγισμένες αγκαλιές - Αβαθές μελόδραμα

Το υπέρτατο αμάρτημα είναι η ρηχότητα, Όσκαρ Ουάιλντ

Το στόρι της ταινίας Ραγισμένες Αγκαλιές του ισπανού Πέδρο Αλμοδόβαρ συνοψίζεται ως εξής: Μια ωραία γραμματέας, που σχεδίαζε να γίνει ηθοποιός και δουλεύει περιστασιακά ως κολ γκερλ για να συμπληρώσει το εισόδημά της, γίνεται η επίσημη ερωμένη του ζάπλουτου αφεντικού της, ο οποίος βοήθησε τον πολύ άρρωστο πατέρα της. Χάρη στα κάλλη της και στη γενναιόδωρη χρηματοδότηση του γηραιού εραστή της, η πρώην γραμματέας κερδίζει το πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια ταινία, το σκηνοθέτη της οποίας ερωτεύεται.

Αν όλα αυτά φαίνονται κοινότοπα και επιδερμικά, είναι κιόλας. Χιλιοειπωμένα, παρωχημένα, αδιάφορα. Προκειμένου να δώσει σάρκα και οστά στο άψυχο σενάριο, ο Αλμοδόβαρ χρησιμοποιεί ευρέως το φλας μπακ, κοπιάρει τον Χίτσκοκ και τον Μάικλ Πάουελ και εστιάζει στη λαμπερή πρωταγωνίστριά του, Πενέλοπε Κρουθ. Για να είμαστε ακριβείς, δεν εστιάζει απλώς πάνω της. Την θωπεύει με το φακό, κινηματογραφώντας την από μπροστά, από πίσω, από πάνω, από κοντά, από μακριά. Την τοποθετεί στο κάδρο του σε όλες τις πιθανές συναισθηματικές καταστάσεις. Θλιμμένη, χαρούμενη, ερωτευμένη, αηδιασμένη, ξαφνιασμένη, αποφασισμένη.

Η Κρουθ αποτελεί το φετίχ του, ένα άπιαστο αντικείμενο πόθου. Ένα ψυχρό ρεύμα μεταδίδεται από την οθόνη στο θεατή. Η Κρουθ πρωταγωνιστεί στην ταινία, αλλά ως ηθοποιός, όχι ως χαρακτήρας. Περιφέρεται στο πλατό, βάφεται, δοκιμάζει περούκες και ρούχα. Ο Αλμοδόβαρ είναι ολοφάνερα αιχμάλωτος της εικόνας, του ειδώλου της. Αποτέλεσμα: Ό,τι δεν μπορεί να έχει, το στραπατσάρει. Ως σκηνοθέτης ο Αλμοδόβαρ έχει πράγματι εξελιχθεί από την εποχή της τηλεοπτικής αισθητικής των Γυναικών στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Ωστόσο, το σενάριο που υπογράφει ο ίδιος είναι ρηχό και εξαιρετικά αδύναμο. Λειτουργεί εντέλει ανασχετικά, εις βάρος οποιασδήποτε σκηνοθετικής επιδεξιότητας και ωριμότητας.

4 σχόλια:

kioy είπε...

Συμφωνώ απόλυτα με την περιγραφή της φύσης της ταινίας. Την οποία επίσης βρήκα μετρίως μέτρια.

Ωστόσο θέλω να παραθέσω ένα ελαφρυντικό. Η ταινία είναι τίμια ως προς τους σκοπούς του. Ο Almodovar ξεγυμνώνεται πραγματικά, κάνοντας την πιο αυταναφορική ταινία για το σινεμά του. Ως καλλιτεχνική σύλληψη και ως τελετουργία. Μόνο που ο Almodovar είναι ανήμπορος να λειτουργήσει σ' ένα εκλογικοποιημένα μετριασμένο σύμπαν. Προδομένος απ΄τις παροξυστικες δραματουργικές και χαρακτηρολογικές πινελιές του, που αυτή τη φορά, παρ' ότι ειλικρινής ως προς τον εαυτό τους, μοιάζουν πανγυμνές στο συγκρατημένα straight πλαίσιο που τοποθετούνται...

Καληνύχτα!

Γιώργος Σταματιάδης είπε...

Ας το ομολογήσω ευθέως: ο Αλμοδόβαρ δεν συγκαταλέγεται στους αγαπημένους μου σκηνοθέτες. Σε μια ιδιαιτέρως ωστόσο ισοπεδωτική και κομφορμιστική εποχή παραμένει μοναδικός και ιδιαίτερος. Όσο προσπαθεί να φτάσει κορυφές που τον ξεπερνούν θα τρώει τα μούτρα του: είναι καλό να ξέρεις και να αποδέχεσαι τα όριά σου.

Dimitris Tsarapatsanis είπε...

Είναι από τις λίγες, ελαχιστες ισως, φορές που αισθάνομαι υποχρεωμένος να διαφωνήσω απόλυτα με την κριτική του Γιώργου. Το έργο του Αλμοδόβαρ μου φαίνεται όχι μόνο απολύτως πετυχημένο ως προς τις αξιώσεις του (πρόκειται κατά την γνώμη μου όχι για κοινότοπο, αλλά αντίθετα για αξιοπρεπέστατο μελόδραμα με σενάριο εξαιρετικά συμπαγές και με πολλές και ενδιαφέρουσες πτυχές) αλλά και, κυρίως, ως προς το τι είδους κινηματογραφική εμπειρία προσφέρει. Στα ίχνη, νομίζω, του Βολβέρ, ο Αλμοδόβαρ καταφέρνει να υιοθετήσει μια ενδιαφέρουσα γραφή, έστω με αναφορές σε γνωστούς και μη τρίτους (ο Γιώργος ήδη αναφέρθηκε σε κάποιους από αυτούς), χωρίς ωστόσο να παύει να εκπέμπει την αίσθηση, και να διαψεύδει την προσδοκία των "οπαδών" του, ότι πρόκειται για κάτι "δικό του". Σπεύδω να προσθέσω ότι η λατρεία του για τις γυναίκες οδηγεί στο να τις φιλμάρει με έναν τρόπο που, εμένα τουλάχιστον, με συναρπάζει.

Γιώργος Σταματιάδης είπε...

Δημήτρη,
με αναγκάζεις να εγκαταλείψω τη διπλωματική γλώσσα:
Οι Ραγισμένες αγκαλιές είναι ένα ψυχρό, ψευδοεγκεφαλικό πόνημα, δίχως κοινωνικές ή άλλες αναφορές, ενός υπερτιμημένου σκηνοθέτη που αναδεικνύεται χάρη στην πνευματική ένδεια και ξηρασία της εποχής μας. Κάθε εποχή και οι δημιουργοί της.
Ο Αλμοδόβαρ θα ήθελε να είναι ο Λουί Μαλ και αγαπάει τον Μπουνιουέλ. Κι εγώ τον αγαπάω. Σημαίνει ότι είμαι ή ότι θα γίνω κάποτε καλός σκηνοθέτης;