29 Φεβ 2008

Οχι και τόσο μακριά

Το Caramel αποτελεί εντελώς σπάνια περίπτωση ταινίας, σκηνοθετημένης από νεαρά Λιβανέζα καλλιτέχνιδα που κρατά για τον εαυτό της τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Με λιτά αν όχι φτωχά μέσα, χωρίς δραματουργικές εξάρσεις και κορώνες, η πανέμορφη Λαμπακί αναδεικνύει με περίσσιο χιούμορ άγνωστες σε μας πτυχές μιας «παραδοσιακής» κοινωνίας. Άγνωστες ; Όχι και τόσο. Αναλογίες και ομοιότητες με την ελληνική κοινωνία, τα ήθη της και τις εμμονές της, είναι ορατές δια γυμνού οφθαλμού. Παράλληλος είναι, απ’ό,τι φαίνεται, των δυο χωρών ο βίος, ένα εκκρεμές μεταξύ δύσης (νεωτερικότητας) και ανατολής (παράδοσης). Εμφανείς ωστόσο και οι διαφορές. Ενώ στα καθ’ημάς ο πουριτανισμός εκφράζεται σήμερα από τα τηλεοπτικά κυρίως μέσα ενημέρωσης, στο Λίβανο η ηθική ακαμψία και η φαλλοκρατία κυριαρχούν χωρίς ειδικούς διαμεσολαβητές. Το καινούριο που κομίζει η ταινία –τουλάχιστον σε μένα προσωπικά- είναι ότι υφίσταται ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στις εξισωτικές προσδοκίες/συμπεριφορές των ατόμων και της επικρατούσας «ιδεολογίας». Ένα χάσμα που θα προκαλέσει είτε το σταδιακό εκδημοκρατισμό του Λιβάνου, είτε τη βίαιη οπισθοδρόμηση, η οποία, δεδομένων των γεωπολιτικών συνθηκών της χώρας αυτής, δεν θα πρέπει να αποκλείεται.

4 σχόλια:

γιάννης σ. είπε...

Το κομμωτήριο είναι για τις γυναίκες το αντίστοιχο του καφενείου για τους άντρες - ένας κλειστός χώρο ελευθερίας, ταύτισης και ανταλλαγής. Αυτό είναι το βασικό εύρημα και προσόν της ταινίας - μας αποκαλύπτει αυτόν τον μυστικό και πλούσιο κόσμο των γυναικών μέσα σε μια ανδροκρατούμενη και θεοκρατική κοινωνία.
Το δεύτερο όπλο της εντοπίζεται και πάλι στην αντίστιξη του έσω και του έξω - αυτή τη φορά του εσωτερικού -βλέπε ερωτικού- κόσμου των γυναικών με τις εξωτερικές -βλέπε οικογενειακές και κοινωνικές- δεσμεύσεις και συμβάσεις. Ανεκπλήρωτοι πόθοι και όνειρα τεσσάρων γυναικών (και 4 διαφορετικών γενιών) σε γκρο πλαν.
Πράγματι, μας φέρνει στο νου την (όχι και τόσο απελευθερωμένη κατά βάθος, αλλά διαχρονικά εξελισσόμενη) κατάσταση των γυναικών στην Ελλάδα, ιδίως ως προς το δεύτερο σκέλος της αντίθεσης του μέσα-έξω.
Και όλα αυτά δοσμένα με τρυφερή και πρωτότυπη σκηνοθετική ματιά.

ΥΓ Πανέμορφη η πρωταγωνίστρια.

Γιώργος Σταματιάδης είπε...

Φοβερή ανάλυση Γιάννη. Να προσθέσω μόνο ότι στο κομμωτήριο, ξανακερδίζεται ή τουλάχιστον επιχειρείται να ξανακερδηθεί ο χαμένος χρόνος, ενώ στο καφένειο επιχειρείται να ακινητοποιηθεί.

Ανώνυμος είπε...

γεια χαρά...μου είναι αρκετά δύσκολο να σχολιάσω αν και το θέλω πολύ, ίσως γιατί όπως είπε και όπως είπε και κάποιος σε προηγούμενο σχόλιο ο πήχης είναι πολύ ψηλά…αρκετά ψηλά για κάποιον που δεν θυμάται απέξω αποφθέγματα ή βασικές φιλοσοφικές αρχές, τέλος πάντων θα προσπαθήσω...
Γιώργο έχεις ταλέντο, αλήθεια, λίγο υπερβολικός αλλά εύστοχός (άσχετα με όσα σου λέω !)

Ενδιαφέρουσα η άποψη σου για το κομμωτήριο vs καφενείο Γιώργο, πολύ καλή η σύνδεση με το χρόνο… επανάκτηση ή ακινητοποίηση ? Παθητικότητα ή Μάχη? Εσύ τι θα διάλεγες ?
Πάντως δεν είναι μόνο οι γυναίκες γεμάτες ανεκπλήρωτους πόθους, έρμαια των συνθηκών-προκαταλήψεων–συμβάσεων… Σίγουρα υπάρχουν δύο όψεις, αυτό που «φαίνεται» και αυτό που «είναι» και που όλοι μα όλοι νομίζω κουβαλάμε μέσα μας. Και μη γελιέστε– στις δυτικές κοινωνίες τουλάχιστον – που οι γυναίκες μπορούν να λειτουργούν αυτόνομα αυτοπροσδιοριζόμενες , οι οικογενειακές και κοινωνικές- δεσμεύσεις και συμβάσεις είναι δυσβάσταχτες για τους άντρες. Οι άντρες πρέπει – χρειάζεται - οφείλουν να αυτό επιβεβαιώνονται και αυτό είναι σκληρό. Πολύ βαρύ ακόμα και για τον superman να το σηκώσει.

ΥΓ δεν έχω δει την ταινία!

Γιώργος Σταματιάδης είπε...

Αγαπητή bibi2409,
Σε ευχαριστώ καταρχάς και για τα καλά λόγια και κυρίως για την κριτική σου.
Με αυτά που γράφεις, μου δίνεις μια εξαίσια ευκαιρία να εξηγήσω λίγο τί επιχειρώ με το παρόν ιστολόγιο. Πιστεύω ότι οτιδήποτε δημιουργούμε πρέπει να διεκδικεί ένα νόημα και μια θέση στο κόσμο, αλλιώς παύει να έχει (πιο σωστά δεν αποκτά ποτέ) λόγο ύπαρξης. Στόχος μου είναι ο διάλογος, αλλά όχι χωρίς προϋποθέσεις και όρια. Ούτως ή άλλως, αυθεντικός διάλογος νοείται μόνο μεταξύ ανθρώπων με κοινές παραστάσεις και αξίες, που
κατανοούν σε βάθος το συνομιλητή τους. Θεωρώ ότι το ίντερνετ μπορεί να αποτελέσει το όχημα για μια ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων και όχι απλώς για χαβαλέ και κουτσομπολιό. Είναι ένα μέσο σπάνιας δημοκρατικότητας και εναπόκειται σε μας να το στρέψουμε προς μια ποιοτικότερη κατεύθυνση. Εξάλλου, ήδη υπάρχουν νέοι (αλλά και παλαιότεροι) επιστήμονες και στοχαστές που γράφουν από ενδιαφέροντα έως εξαιρετικά κείμενα στο ίντερνετ.
Πρέπει άλλωστε να σημειώσω ότι με αυτά που αναφέρεις για το δυτικό άνδρα, μάλλον αυτοαναιρείσαι, αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει κανένας πήχης.
Επί της ουσίας της υποθέσεως, τα βάρη του σύγχρονου δυτικού άνδρα πολλαπλασιάζονται σε μια ψευτοματσό
κοινωνία, όπως η ελληνική. Γι αυτό και αρκετοί Έλληνες (ψευτο)ντοπάρονται με φανταχτερά αμάξια και άλλα οχήματα ή δίνοντας ρεσιτάλ εγωιστικής συμπεριφοράς απέναντι στις γυναίκες. Πάντως είμαστε ακόμα πολύ μακριά από την κατάκτηση της ισότητας ανάμεσα στα φύλα.