20 Ιουν 2008

Ο γαμπρός το 'σκασε

Όχημα νεοσυντηρητικής ιδεολογίας και νεοκίτς αισθητικής, το "Sex and the City" παρουσιάζει την ιστορία τεσσάρων νεογιάπηδων γυναικών ηλικίας 40+. Μετά από ένα σύντομο γκάλοπ στη δουλειά σε γυναίκες συναδέλφους ηλικίας 20+ που είδαν την ταινία, μπόρεσα να καταλάβω εν μέρει τους λόγους για τους οποίους συρρέουν οι νεαρές κυρίως κοπέλες στους κινηματογράφους. Πέρα από τα φανταχτερά ρούχα και παπούτσια, οι νεαρές θεατές κρίνουν ως χαρακτηριστική διάσταση της ταινίας την παρουσίαση της γυναικείας φιλίας. Είναι στην κινηματογραφική ιστορία πράγματι αρκετά σπάνιο να ασχολούνται οι κινηματογραφιστές με τις γυναικείες παρέες, οπότε κάθε σενάριο που επιχειρεί να καλύψει αυτό το κενό είναι αντικειμενικά καλοδεχούμενο.

Αυτό το σημαντικό γεγονός δεν αρκεί για να καλύψει τις εγγενείς κινηματογραφικές και μη αδυναμίες του φιλμ. Στο σύμπαν του Sex and the City δεν υπάρχει τίποτα πέρα από τον κλειστό κύκλο των πρωταγωνιστριών : ούτε οικογένεια, ούτε κράτος, ούτε θεσμοί εν γένει, ούτε ιστορία, ούτε παράδοση. Ο χρόνος μοιάζει σταματημένος σε ένα αέναο παρόν, κι αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα του φαντασμαγορικού καπιταλισμού, ο οποίος παρουσιάζεται στην ταινία σε όλο του το μεγαλείο. Τα πάντα μπορούν να αγοραστούν, οικονομικές δυσχέρειες δεν υφίστανται. Οι άντρες είτε είναι γκέι (καρικατούρες) είτε αδιόρθωτα σεξομανή ή ανασφαλή (διαλέχτε και παίρνετε) καθίκια. Ο ένας από τους δύο θετικούς ανδρικούς χαρακτήρες μένει στο τέλος σύξυλος, παρατημένος.

Οι γυναίκες είναι φορείς πάγιων συναισθημάτων και αναγκών, και η δυστυχία τους έγκειται στο ότι οι εξωτερικοί παράγοντες (κυρίως άντρες) τις εμποδίζουν να τα πραγματοποιήσουν. Η κουλτούρα (όπως και τα ρούχα) εισάγεται από την Ευρώπη, οι υπηρεσίες παρέχονται από τους μαύρους και τους μεξικάνους. Δεν υπάρχει χώρος για ενδοσκόπηση, διάλογο, ουσιαστική διαφωνία. Άρα ούτε για αυθεντικότητα. Μέσα στο επιφανειακό και ρηχό σύμπαν της ταινίας η λέξη αυτή ηχεί μέχρι και αστεία.

7 σχόλια:

γιάννης σ. είπε...

Αγαπητέ Γιώργο,
συμμερίζομαι σε ένα βαθμό τα αρμητικά σου σχόλια για το πνεύμα και το γράμμα της ταινίας, αλλά ας είμαστε ρεαλιστές: είναι ένα blockbuster σαν όλα τα άλλα, και μάλιστα συνέχεια μιας πολύ πετυχημένης τηλεοπτικής σειράς που βασίζεται, όπως τόσες και τόσες στην εποχή μας, στην πρωτοκαθεδρία της φιλίας και της παρέας στη σύγχρονη εποχή (Singles, Friends klp.). Δεν θα μπορούσε κανείς να περιμένει κάτι περισσότερο (ή κάτι λιγότερο) από μία τέτοια συνταγή.
Πάντως, και θεσμοί εμφανίζονται (ο Γάμος, με γάμα κεφαλαίο), και οικογένεια (σύζυγοι και παιδιά παρελαύνουν συνεχώς), και πολιτική(η αμερικανική καχυποψία απέναντι στο Μεξικό και γενικά τη Λατινική Αμερική) και ιστορία (η "πόλη-κράτος" της Νέας Υόρκης σε πλήρη ανισότητα με την αμερικανική επαρχία) και κοινωνιολογία (η διαιώνιση της γκέι υστερικής καρικατούρας, που υφίσταται όντως, αλλά δεν είναι ενδεικτική ούτε αντιπροσωπευτική του ομόφυλου πληθυσμού).
Αυτό που με ενόχλησε προσωπικά περισσότερο είναι η γνωστή και παγκόσμια γυναικεία σχιζοφρένεια και αντίφαση: απελευθερωμένο και δυναμικό αντράκι προς τα έξω, ανασφαλής και ανήμπορη 'γυναικούλα' κατά βάθος...

Ανώνυμος είπε...

ααα, μιλάς για το διαφημιστικό σποτ των 120 ρουχοκατασκευαστων-μπραντ νέιμ ευρωπαικό-τάργκετ γκρουπ αμέρικαν ντολλαρ??? βγήκε και στις αίθουσες? τί μας λες? έγραψα και αλλού την άποψή μου. Ενας κύκλος γυναικών, όπου η κάθε μία τους, εξοπλισμένη με ένα ζευγάρι σινιέ γόβες, εξαπολύεται προς άγραν του τύπου που θα είναι σε θέση να της παρέχει και άλλες σινιέ γόβες, δια βίου, καθώς καιένα μέγαρο να τις στεγάσει. Ο ρόλος του τελειώνει εκεί. Και ξαναρχίζει το νόημα της ζωής, στις συνάξεις με τις "φίλες", στον μικρό αυτιστικό κυκλο, όπου θα αναπαράγεται ο ανταγωνισμός "ποιά έχει τον άντρα που της προσφέρει τις γόβες", βαυκαλιζόμενες αενάως.Μεγάλο διαφημιστικό σποτ από πανάκριβα-κακόγουστα ρούχα, τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο. Χαίρομαι που δεν είμαι άντρας, τις σκιάζομαι τίς τέτοιου τύπου γκόμενες ή όπως θάλεγε κι η γιαγιά μου "είδε η Σμυρνιά την παρθενιά και σκιάχτηκε". φιλιά

imarias, (δεν με αναγνωρίζει)

Ανώνυμος είπε...

... και για να το περιργράψει κανείς κι αλλιώς: η αισθητική, η αντίληψη και η ηθική του cosmopolitan, εν δράσει. με μια ιδέα από vogue, για να μην ξενερώνουν οι δια δανείων, δόσεων, και πλουσίων γαμβρών, προνομιούχες πελάτισσες των οικων μόδας και λαιφ-στάιλ.

Γιώργος Σταματιάδης είπε...

@ Γιάννης :
Συμφωνώ ως προς τον παραλληλισμό με το Friends, τον οποίο βρίσκω ιδιαίτερα εύστοχο. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο σειρές έγκειται στο ότι λόγω
του μικτού χαρακτήρα των Friends σχηματίζονται ζευγάρια μεταξύ των χαρακτήρων, πράγμα φυσικά αδιανόητο για το Sex and the City. Η ομοιότητα όμως ως προς την αντιμετώπιση του περίγυρου είναι σχεδόν η ίδια. Και στις δύο σειρές σχηματίζονται ερμητικά κλειστά "περιβάλλοντα" αδιαπέραστα τόσο από τους τρίτους όσο και γενικότερα από τον έξω κόσμο (στο Friends μάλιστα η ειρωνεία και η καχυποψία απέναντι στους τρίους καθιστούν, τουλάχιστον σε μένα, τη σειρά ιδιαιτέρως ύποπτη ως προς τις προθέσεις της). Υπό αυτή την έννοια, ο κόσμος δεν προσφέρει νοήματα και αρχές. Φυσικά είναι αδύνατο να υπάρχει έργο, έστω και με τις σχεδόν μηδενικές καλλιτεχνικές αξιώσεις του Sex and the City που να εξοβελίζει πλήρως ιστορία, κοινωνιολογία κοκ. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η στεγανοποίηση της παρέας στο φιλμ υποβιβάζει σε ένα δεύτερο πλάνο, σχεδόν εξαφανίζει, κάθε "αντικειμενικό"-"υπερατομικό" στοιχείο. Αποτέλεσμα : τα πάντα να ανάγονται σε προσωρινές επιθυμίες.

@ imarias :
"Η αισθητική, η αντίληψη και η ηθική του cosmopolitan, εν δράσει. με μια ιδέα από vogue, για να μην ξενερώνουν οι δια δανείων, δόσεων, και πλουσίων γαμβρών, προνομιούχες πελάτισσες των οικων μόδας και λαιφ-στάιλ".
Υποκλίνομαι στο συγγραφικό σας οίστρο!

Ανώνυμος είπε...

Είδα λοιπόν κι εγώ το sequel μιας σειράς που περισσότερο παρακολούθησα σε dvd και αρκετά αργοπορημένα [έχω συνήθως μιά αντανακλαστική αδιαφορία σε οτιδήποτε είναι "στη μόδα"], μιας σειράς που προόδευε ως προϊόν από season σε season και εν τέλη ήταν πολύ καλοφτιαγμένη "για το είδος της", ίσως επειδή όπως κι άλλες (σπουδαιότερες) αμερικανικές σειρές πριν από αυτή ήταν σύγχρονα σχόλια σε διάφορες (δυτικές) πραγματικότητες [Six Feet Under, Queer as Folk, CSI-Crime Scene Investigation].
'Ο,τι και να είχα διαβάσει πριν τη δω φάνταζε υπερβολικό. "Μα η σειρά ήταν πολύ καλή" είχα σκεφτεί "πώς γίνεται η ταινία να είναι χάλια;".
Τώρα που την είδα, μου έρχεται να σας πω "και λίγα λέτε". Αν αρχίσω δε θα τελειώνω. Όχι μόνο πεταμένα λεφτά του εισιτηρίου [την είδα σε πειρατική κόπια τουλάχιστον και τα γλύτωσα], μα και της παραγωγής που βάλθηκε να φτιάξει μία απ'τις κενότερες ταινίες που θα μπορούσαν να βγουν ποτέ σε αίθουσα, σε μόνιτορ τηλεόρασης, σε οθόνη υπολογιστή. Το σενάριο δεν κάνει ούτε για draft, η σκηνοθεσία είναι μηδενική, το μοντάζ απαράδεκτο. Και τέλοσπάντων μιά κοπέλα που κρατούσε
τόσες αποστάσεις απ'το κυνήγι του γάμου, είναι αδικαιολόγητο το πώς έχει την έμπνευση να κάνει εμμέσως πλην σαφώς πρόταση γάμου με αφορμή την αγορά ενός σπιτιού και να υποπέσει σε τέτοια ασυνεννοησία με κάποιον με τον όποιο έχει περάσει πολλά, αρκετά για να επικοινωνούν πολύ καλύτερα και ουσιαστικά- ούτε γκόμενοι της πρώτης εβδομάδας δεν παρεξηγούνται τόσο άσχημα, χωρίς να ξαναμιλήσουν μάλιστα.
Η ταινία φτιάχτηκε για να δούμε όσο
γίνεται περισσότερα κοστούμια [να ήταν και καλά τουλάχιστον] και πέραν τούτου για να γελάσουμε απογοητευμένα εμείς οι όποιοι υπόλοιποι που δεν ζούμε με το αμερικάνικο όνειρο του γάμου;
Ας μην αρχίσω γιατί δεν θα τελειώνω.
Πάντως, πράγματι, "και λίγα λέτε".

Απρόσμενα κακή η ταινία και απρόσμενα "γυναικουλίστικη".

To make a movie is also a job.
Και για να θυμηθώ τη Samantha στη σειρά, They don't call it a job for nothing.

Angelique Prague.

Γιώργος Σταματιάδης είπε...

Chère Angelique,
Σαφώς και συμφωνώ με κάθε πρόταση, με κάθε λέξη του κειμένου σας. Απλώς να επισημάνω ότι εισάγετε μια διάσταση, την οποία αμέλησα : η συγκεκριμένη ταινία όντως είναι μέτρια αν όχι κακή σε σχέση με ορισμένα στάνταρ επαγγελματισμού (σενάριο, μοντάζ κοκ), τα οποία έχει θέσει εδώ και πολλές δεκαετίες το χόλιγουντ. Γιατί όμως άραγε κυριαρχεί αυτή η αίσθηση του Άρπα Κόλλα; Και στο Mamma Mia! εδώ που τα λέμε, παρατηρούνται τα ίδια (και χειρότερα) χάλια. Πού είναι εκείνες οι καλοπροσεγμένες ταινίες του Χόλιγουντ που συνδύαζαν λαϊκότητα και υψηλό επαγγελματισμό;

Ανώνυμος είπε...

Κύριε Σταματιάδη,
Θεωρώ πως τα μυαλά του Hollywood έχουν πάρει ανοήτως αέρα και μπάζουν πλέον πολύ, η Βιομηχανία θεωρεί προφανώς πως μπορεί να πουλάει επειδή και μόνο Υπάρχει. Οπότε σύντομα θα οδηγηθεί σε Κραχ. Εκτός αν θυμηθεί το Μεράκι με το οποίο έφτιαχναν ταινίες μισό αιώνα πριν (συνδυάζοντας λαϊκότητα με υψηλό επαγγελματισμό), πάνω-κάτω.

Α.Ρ.